“ชนใดไม่มีดนตรีกาล ในสันดาน เป็นคนชอบกลนัก” บทประพันธ์นี้อยู่ในเรื่อง “เวนิสวาณิช” พระราชนิพนธ์แปลในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 จาก “The Merchant of Venice” ของ William Shakespeare เพียงแค่ประโยคเดียวก็สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของดนตรีกับสังคม ซึ่งดนตรีเป็นส่วนประกอบหนึ่งของโครงสร้างสังคม ไม่ว่าจะเป็นการทำพิธีกรรมทางศาสนา งานเลี้ยงต่างไ ก็ล้วนมีดนตรีเป็นส่วนหนึ่ง วันนี้เรามาดูกันเลยดีกว่าว่าดนตรีนี้มีประโยชน์อย่างไรบ้าง
ประโยชน์ทั่วไป
1. เสียงดนตรีเป็นสิ่งที่กล่อมเกลาหัวใจของคนให้อ่อนโยน เยือกเย็นดับทุกข์ได้ชั่วขณะ ปลุกใจให้รื่นเริงกล้าหาญ สิ่งเหล่านี้ย่อมเกิด แก่บุคคลผู้ฟังทั่วๆไป เพราะดนตรีมีหลายลักษณะสามาระสร้างอารมณ์ที่หลากหลายและแตกต่างกันออกไปได้
2. เป็นเครื่องที่ทำให้โลกครึกครื้น ด้วยเสียงเพลง และเทศกาลต่างๆ ที่มีการเล่นดนตรีเพิ่มความสนุกสนานครึกครื้นอยู่เสมอ
3. การแสดงมหรสพต่างๆ เป็นต้นว่า โขนละคร ดนตรีก็เป็นผู้ประกอบให้น่าดูสนุกสนานขึ้นสมอารมณ์ผู้ดูและผู้แสดง ถ้ามีเพียงแค่เสียงพูดหรือเสียงพากย์ ก็คงน่าเบื่อ การมีดนตรีสอดแทรกเข้าไปนั้นทำให้เราเข้าใจเนื้อเรื่องมากยิ่งขึ้น เช่นดนตรีเศร้าขึ้นมาตอนนางเหม่อครวญคิดถึงชายผู้เป็นที่รักยิ่ง
4. ทำความสมบูรณ์ให้แก่ฤกษ์และพิธีต่างๆ ทั้งของประชาชนและของชาติ พิธีกรรมทางศาสนาต่างๆ มักจะมีดนตรีประกอบอยู่เสมอ
5. เป็นเครื่องประกอบในการสงคราม ซึ่งเคยใช้ได้ผลมาแล้วหลายชาติ โดยเฉพาะชาติไทยคราวสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬา โลก เมื่อยังดำรงพระยศเป็นเจ้าพระยาจักรีทรงรักษาเมืองพิษณุโลกต่อสู้ อะแซหวุ่นกี้ ก็ได้ทรงใช้ดนตรีเป็นเครื่องประกอบอุบาย เป็นต้น
6. ทำให้โลกเห็นว่าชาติไทยมีวัฒนธรรมเป็นอันดี ชาติใดที่มีวัฒนธรรมของตนอยู่อย่างดีย่อมเป็นที่ยกย่องของชาติทั้งหลาย
ประโยชน์ของดนตรีต่อพัฒนาการของเด็ก
- พัฒนาทางด้านร่างกาย เราจะสังเกตเห็นได้ว่าเมื่อเด็กได้ยินเสียงดนตรีที่มีทำนองและจังหวะที่สนุก เด็กก็จะกระโดดโลดเต้น เคลื่อนไหวร่างกาย ตามเสียงดนตรีอย่างมีความสุขสนุกสนาน ซึ่งเป็นการช่วยให้เด็กๆมีร่างกายแข็งแรงเพราะได้บริหารกล้ามเนื้อทุกส่วนร่างกาย เช่น แขน ขา นิ้วมือ คอ ไหล่
- ดนตรีช่วยพัฒนาทางด้านอารมณ์และจิตใจ อารมณ์ความรู้สึกของคน มีขึ้นมีลงคล้ายท่วงทำนองของเสียงดนตรี ดนตรีที่มีจังหวะช้าจะทำให้เด็กมีอารมณ์ผ่อนคลาย สงบ มีสมาธิ และช่วยกล่อมเกลาจิตใจให้อ่อนโยน ในขณะที่ดนตรีที่มีจังหวะเร็ว จะทำให้เด็กๆมีอารมณ์แจ่มใส และมีจิตใจที่เบิกบาน
- ดนตรีช่วยพัฒนาทางด้านสติปัญญา เมื่อเด็กได้ฟังหรือร้องเพลงที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องของจำนวน และการนับ หรือการที่เด็กได้หัดอ่านโน้ตดนตรี เด็กได้เรียนรู้คำศัพท์ต่างๆทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศผ่านทาง เนื้อเพลง